Theo công bố của Tổng cục Địa chất và tài nguyên Việt Nam, tính đến tháng 1/2013, tổng trữ lượng quặng titan của Bình Thuận là 599 triệu tấn. Trữ l ượng quặng này phân bố chủ công trong tầng cát đỏ và cát xám trên dung tích khoảng 782 km 2. (chiếm10% diện tích tỉnh ), phân bổ căn bản ở các cồn cát, bãi cát ven theo 192 km đường bờ biển của tỉnh. xử lý chất thải công nghiệp



Cần có giải pháp bảo vệ môi trường trong khai thác titan ở Bình Thuận


* Những bất cập

Tỉnh Bình Thuận hiện có 17 dự án khai thác mỏ titan đã quy hoạch dự kiến cấp phép khai thác, trong đó 8 dự án đã thăm dò xong. Thời gian gần đây, việc khai thác quặng titan trên diện rộng đã tàn phá cảnh quan và địa hình tự nhiên; làm ngày càng tăng hiện tượng cát bay; gây ô nhiễm nguồn nước ngầm. giai đoạn khai thác và hình thành sâu quặng titan đã thải ra nhiều hóa chất độc hại cho môi trường, làm tích tụ và phát tán chất phóng xạ (dù chỉ ở mức độ ít nguy hiểm), làm hoang mạc hóa mọi phần cát sau khi tuyển sạch khoáng vật nặng cùng với vi sinh, mùn, chất hữu cơ…

Theo đánh giá của các nhà khoa học, đất cồn cát ven biển Bình Thuận chiếm một thể tích khá lớn (khoảng 16% thể tích tự dưng toàn tỉnh, nằm dọc theo bờ biển, kéo dài từ ranh giới Ninh Thuận đến Bà Rịa-Vũng Tàu), có thành phần c ơ giới nhẹ, tầng dày, nghèo mùn, giữ nước kém. xử lý chất thải công nghiệp



Vào mùa khô (mở đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau), gió mùa Đông Bắc thổi mạnh thường, kéo theo cát, bụi bay trong không trung và trên bề mặt đất từ biển vào bên trong đất liền, do thiếu hệ thống rừng vành đai chắn gió nên việc đi lại dễ dãi của cát như vậy đ ã tràn lấp lên những khu vực canh tác, các khu dân c ư tập trung hoặc tạo nên những cồn cát mới… Ảnh hưởng nhiều nhất tại các thôn Hồng Thanh, Hồng Thịnh, Hồng Trung thuộc xã Hồng Phong, thôn Hồng Lâm, Hồng Chính, Hồng Thắng xã Hòa Thắng – huyện Bắc Bình.

Nếu khai thác titan với quy mô lớn, diện rộng và kỹ năng sẽ xuống rất sâu dưới mực nước biển (thân quặng titan ở Bình Thuận có n ơi đến độ sâu 200 m) th ì việc khai thác sẽ rất khó khăn, gây hậu quả nghiêm trọng về môi tr ường, sinh thái, an sinh xã hội so sánh với số đông cư dân ven biển, cần nhiều có nghiên cứu đánh giá tác động môi trường toàn thể, vừa đủ.

Thời gian mới đây, hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến quặng titan tại Bình Thuận đã có một vài diễn biến phức hợp. Tình trạng vi phạm luật pháp về bảo vệ môi trường trong khai thác quặng còn khá đa dạng. hành động khai thác tài nguyên bất hợp pháp vẫn còn tồn tại ở địa phương.

Theo một lên tiếng của Đoàn kiểm tra Bộ Tài nguyên và Môi trường, có 5 công sở khai thác titan là Đô Thành, Đường Lâm, Dương Anh, Sao Mai, Hưng Thịnh Phát trên địa bàn hai xã Hòa Thắng, Hồng Phong thuộc huyện Bắc Bình, đã lập bản đồ hiện trạng khai thác chưa đúng điều khoản, khai thác không có kiểu dáng mỏ, chưa có giấy phép xả thải vào nguồn n ước.

Thực tế, các cơ quan này đã không dùng nước ngọt để tuyển quặng như điều khoản, mà bơm thẳng nước biển lên để tuyển rồi xả vào môi trường đất. Theo Tổng cục Địa chất và Khoáng sản : Với diện tích hơn 100 ha ven biển hiện có 5 đơn vị khai thác đều sử dụng nước biển để tuyển quặng, mỗi ngày từ 3.000 đến 4.000 m 3 /mỏ. Nước biển từ trên các gò cao thuận tiện thấm vào đất, cát đã xóa sổ toàn bộ các giếng nước ngọt mà người dân đã sử dụng, phá hủy toàn bộ đất nông nghiệp quanh khu vực khai thác.

Mặc dù tỉnh Bình Thuận đã tăng lên công tác thanh, kiểm tra nhưng vẫn còn nhiều vi phạm. Cụ thể tháng 5/2012, các c ơ quan tác dụng đ ã phát hiện 22 vụ, thu giữ trên 4.000 tấn titan và nhiều phương tiện khai thác. Đặc biệt ngày 18/11/2013 , vụ việc quá tr ình khai thác quặng tintan đã gây sự cố vỡ bờ moong tại mỏ titan Suối Nhum của công ty CP đầu tư tài nguyên và th ương mại B ình Thuận, gây nên bức xúc lớn trong dư luận về công tác quản lý bảo vệ môi trường. Lượng bùn thải trong hố moong rộng khoảng 1ha chảy dọc đường nội bộ mỏ, phá vỡ khoảng 100m tường rào hai bên cổng chính tràn ra biển. Sự cố môi trường này cho thấy, những tác động tiêu cực của các dự án khai thác titan gây ra cho môi trường.

* Đề xuất các giải pháp

Để tăng cường bảo vệ môi trường trong tác động khai thác khoáng sản titan ở Bình Thuận, trước hết cần tăng cao hiệu lực, tốt nhất động tác của các tổ chức quản lý Nhà nước và việc giám sát của nhân dân, các công sở chính trị-x ã hội; ưu tiên quyền và tiện lợi hợp pháp của nhân dân địa phương nơi có khoáng sản; tăng nhanh công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động tài nguyên gắn với bảo vệ môi trường ; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Đồng thời, có chế tài phải đủ mạnh để xử lý các hành vi vi phạm gây ô nhiễm môi trường do hoạt động khai thác, sản xuất khoáng sản.



cùng với việc phát huy các nguồn lực xã hội nhằm vững mạnh bền vững công nghiệp khai khoáng và cải tạo, bình phục môi trường, nên điều chỉnh pháp luật phí bảo vệ môi trường có tính đến mức độ ô nhiễm môi trường, như hệ số bóc đất đá trong khai thác lộ thiên, tỷ lệ thu hồi tinh quặng từ quặng nguyên khai, thành phần chất gây ô nhiễm trong quặng.

lao lý chi tiết cách tính toán khoản tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường với các trường hợp thời gian khai thác mỏ, theo giấy phép khác với thời gian đã dự tính trong công bố đầu tư và thông báo bình chọn động tác môi trường. Minh bạch các điều khoản về cấp phép khai thác tài nguyên (cách tính/thu nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; đấu thầu/chuyển nhượng quyền thăm dò/khai thác tài nguyên…). Phân cấp, phân vùng, phân quyền quản lý, tránh chồng chéo.

Bổ sung lao lý về cải tạo, bình phục môi trường chung cho các khu vực khai thác tài nguyên có nhiều công ty, cá nhân cùng khai thác. Quy trình, hạng mục cải tạo, phục hồi môi tr ường so sánh với từng loại h ình khai thác. Nội dung tham vấn ý kiến cộng đồng cho công tác này, tính toán khoản tiền ký quỹ, hệ số trượt giá theo thực tế…

tăng lên nghiên cứu, dùng và chuyển giao khoa học sạch, thân thiện với môi tr ường trong lĩnh vực khai thác, chế tạo tài nguyên; lớn mạnh các kỹ thuật xử l ý và tái chế, tái tiêu dùng chất thải. Triển khai và nhân rộng mô hình phân phối sạch h ơn cho cá nhân, công ty hoạt động trong lĩnh vực hình thành khoáng sản và phục hồi môi trường… Đề án cải tạo, hồi phục môi trường phải nêu cam kết về các chỉ tiêu chất lượng môi trường, hệ sinh thái sau khi cải tạo, phục hồi. Mặt khác phải có ý kiến tham vấn tập thể về phương án cải tạo, bình phục.

trường hợp đã được duyệt dự án thì tr ước khi bắt đầu khai thác khoáng sản, công sở, cá nhân phải lập, tr ình đề án cải tạo, phục hồi môi trường. Các đối tượng được phép khai thác tài nguyên phải ký quỹ với số tiền bằng tổng kinh phí thực hiện cải tạo, bình phục, nhằm chắc chắn kiên cố nguồn tài chính cho việc cải tạo, hồi phục môi trường sau khai thác một cách có hiệu quả. >> báo giá xử lý chất thải nguy hại

Dường như phải công khai các thông tin liên quan đến số đông; cơ chế tham gia và giám sát của tập thể vấn đề thực hiện phục hồi môi trường trong Quá trình khai thác mỏ. Có thể thiết lập đường dây nóng, hay trang web để nhà máy lên tiếng về ô nhễm môi trường do khai thác khoáng sản gây ra.