Việt quất đen thường mọc ở các vùng đất chua, đất bạc màu tại các nơi có khí hậu ôn đới hay khí hậu cận siêu. Chúng có họ hàng thân thiện với blueberries ở Bắc Mỹ và các mẫu huckleberries trong chi Việt quất. Điểm khác của Việt quất đen với hai dòng kia là quả kết thành từng đôi hoặc kết đơn lẻ chứ không kết thành chùm.

Trái việt quất đen có kích cỡ nhỏ hơn blueberry nhưng vị ngon hơn. Quả có màu đậm hơn, hầu như đen với một chút ánh tía. trong lúc thịt quả blueberry có màu lục nhạt, thịt quả Việt quất đen có màu đỏ hay tím; tay người ăn quả sẽ bị lấm lem màu do dính phải các màu này. Màu đỏ của nước quả Việt quất đen thường được các nha sĩ châu Âu dùng để minh họa cho các trẻ nhỏ thấy về phương pháp đánh răng đúng - vì những vùng nào đánh không kỹ sẽ còn dính lại vết màu.

Việt quất đen là một mẫu cây khó trồng,khó hơn chery đỏ mỹ vì thế cũng ít nhà vườn nào trồng chúng. Quả Việt quất đen cốt yếu được thu hoạch từ các cây mọc hoang ở những mảnh đất công cộng, nhất là ở tất cả các nước như Phần Lan, Thụy Điển, Na Uy, Iceland, Scotland, Wales, Ireland, một phần Anh, khu vực dãy Anpơ, dãy Karpat ở Ukraina, Belarus, Rumani, Bulgarie, Ba Lan, bắc Thổ Nhĩ Kỳ và Nga. không những vậy, ở Áo, Phần Lan, Na Uy, Thụy Điển, Thụy Sĩ, người dân có quyền thoải mái hái quả việt quất đen ở bất cứ đâu, ngay cả trên đất tư hữu (trừ trường hợp đó là những cây việt quất đen được gia chủ trồng trong vườn nhà). Việt quất đen có thể được hái bằng dụng cụ hái những quả mọng tròn nhỏ giống như việc hái quả cây ỏng ảnh; có điều việc hái quả phải làm cẩn trọng hơn để giảm thiểu hỏng quả. Quả Việt quất đen mềm hơn và chứa nhiều nước hơn blueberries, chính vì lẽ đó việc vận chuyển chúng phải thận trọng hơn nhiều. Chính vì sự cạnh tranh trong vận tải mà việt quất đen thường chỉ được bán trong các cửa hàng dành cho người sành ăn với giá lên tới 25 Euro/pound. dù vậy món việt quất đen đông lạnh thì luôn sẵn có trong mọi thời điểm trên toàn khắp châu Âu.

Ở Phần Lan, việt quất đen thường được khai thác từ các cây mọc hoang trong rừng. Chúng có thể được ăn tươi hoặc dùng làm mứt hay chế biến một số món ăn, bánh kẹo, tỉ dụ như món bánh hấp việt quất đen ustikkapiirakka nức danh.[1] Người Ireland gọi việt quất đen là fraughan, từ này bắt nguồn từ chữ fraochán trong ngôn ngữ Gaelia kiểu Ireland. Việt quất đen được người Ireland khai thác vào ngày Chủ nhật rốt cuộc trong tháng Bảy, ngày ấy được gọi là Ngày chủ nhật Việt quất đen. Việt quất đen cũng được khai thác trong ngày lễ Lughnassadh vào tháng Tám; đây là ngày lễ hội thu hoạch nông sản đầu tiên trong năm của người Gaelia. Theo quan điểm của người dân, sản lượng việt quất đen thu hoạch được trong ngày này sẽ biểu lộ cho việc được mùa hay là không của các nông phẩm khác.

Việt quất đen có thể được ăn tươi hay dùng để làm mứt, làm món hoa quả nghiền với đường và kem, nước quả ép hay bánh hấp. Trong những món ăn Pháp và Ý, chúng được dùng làm rượu mùi hay làm nước trái cây, kem trái cây và dùng trong những món tráng mồm khác. Ở vùng Bretagne, chúng thường được sử dụng để tạo nên hương vị cho món bánh kếp; và trong vùng Vosges và Trung Massif thì món bánh tạc việt quất đen (tarte aux myrtilles) là một món tráng miệng cổ truyền.

Việt quất đen là mục tiêu của nhiều loài sâu bướm có hại, xem thêm Danh sách những loài sâu bướm gây độc hại trên cây thuộc Chi Việt quất đen.